W Dzienniku Ustaw pojawiła się ustawa nowelizująca ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych, wprowadzającą dwie istotne zmiany dotyczące PCC.

Zwolnienie z PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu

Do ustawy o PCC wprowadzono dodatkowe zwolnienie z tego podatku przy zakupie mieszkania lub domu jednorodzinnego dla osoby fizycznej, która w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie była posiadaczem żadnego mieszkania lub domu, chyba że był to udział i nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

W skrócie oznacza to zwolnienie z PCC przy zakupie pierwszej w życiu nieruchomości. Zwolnienie to nie obowiązuje, jeśli podatnik posiadał w przeszłości nieruchomość mieszkalną (za wyjątkiem udziałów nie przekraczającego 50% nabytego w drodze dziedziczenia), nawet jeśli już dawno ją sprzedał czy darował.

Zmiana obowiązuje od 31 sierpnia 2023.

6% PCC dla szóstego i kolejnych mieszkań w jednej inwestycji

Wprowadzono także podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 6%, gdy kupujący nabywa szóste i kolejne mieszkania (lub udziały w nich), opodatkowane VAT-em, w jednym lub kilku budynkach znajdujących się na jednej nieruchomości gruntowej.

Jeżeli nabycie następuje na współwłasność przez kilku kupujących, nowy przepis stosuje się także wtedy, gdy chociażby jeden z kupujących jest zobowiązany do uiszczenia podatku w stawce 6%.

Zmiana obowiązuje od 1 stycznia 2024.

Zakładam, na podstawie publicznych wypowiedzi przedstawicieli ustawodawcy, że intencją było ograniczenie pakietowych zakupów mieszkań na rynku pierwotnym, przede wszystkim przez duże fundusze PRS. Zdaniem ustawodawcy takie pakietowe zakupy ograniczają dostępność mieszkań dla osób kupujących je na własne cele mieszkaniowe.

Patrząc na treść nowego przepisu, wydaje się, że fundusze łatwo znajdą sposób na jego legalne ominięcie np. poprzez zakup lokali niemieszkalnych, nabycie całego budynku (bez wydzielonych lokali), nabycie lokali w budynkach położonych na więcej niż jednej nieruchomości gruntowej, nabycie udziałów w spółce posiadającej lokale itp.

Być może utrudni on życie niektórym inwestorom, planującym zakupy nieco większej liczby mieszkań od jednego dewelopera. Jednak oni po prostu zainwestują w innych lokalizacjach.

Wygląda więc to na zmianę przepisów w celach propagandowych, mającą pokazać, że ustawodawca dba o potrzeby  mieszkaniowe obywateli. W rzeczywistości jest to kolejna komplikacja i tak już skomplikowanych przepisów, która utrudni życie m.in. notariuszom (oni będą płatnikami tego PCC tj. będą pobierać go od kupujących i odprowadzać do fiskusa).

Ten przepis wprowadzi wyjątek od dobrej ogólnej zasady, że jak coś jest opodatkowane VAT-em, to nie podlega PCC. Powstaje też pytanie, dlaczego akurat 6 lokali, a nie np. 12 albo 50? Przecież fundusze najczęściej kupują co najmniej kilkadziesiąt mieszkań.

Niestety, wpisuje się to w trend wątpliwej jakości modyfikacji przepisów.

Przykładowo, w propozycji przepisu jest sformułowanie „co najmniej sześć lokali […] opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”. Wystarczy zajrzeć do ustawy o VAT, żeby zobaczyć, że tym podatkiem nie można opodatkować lokali, a co najwyżej ich dostawę. Takie błędne sformułowanie doprowadzi do dużych wątpliwości interpretacyjnych.

Podobnie, art. 7a ust. 2 oraz powiązany z nim art. 5 ust. 3, dotyczący nabycia na współwłasność, jest niejednoznaczny i także może spowodować wątpliwości interpretacyjne.

Dajcie znać w komentarzach, co myślicie o tych zmianach 🙂