Aktualizacja 25.09.2024: Do Sejmu wpłynął projekt tzw. specustawy powodziowej, która ma wprowadzić szereg elementów wsparcia, także dot. przedsiębiorców i kredytobiorców. Wstępny opis zapowiadanych zmian jest tutaj.
Jeśli prowadzisz firmę i Twoje przedsiębiorstwo ucierpiało w wyniku powodzi, która dotknęła południowo-zachodnią część Polski, istnieje szereg mechanizmów wsparcia, które mogą pomóc w płaceniu podatków, składek ZUS czy wysyłaniu deklaracji podatkowych. Poniżej przedstawiamy, na co warto zwrócić uwagę.
Będzie też o kilku elementach nie związanych z podatkami np. o likwidowaniu strat z polisy ubezpieczeniowej, wsparciu dla kredytobiorców i o tym, co się dzieje z umową najmu, jeśli wynajmowany lokal uległ zniszczeniu/zalaniu.
Będę się starał aktualizować ten artykuł w miarę pojawiania się kolejnych mechanizmów wsparcia dla powodzian, które dotyczyć będzie przedsiębiorców i inwestorów.
Ulgi w płaceniu podatków
Minister Finansów rozporządzeniem przesunął termin płatności i składania deklaracji.
Poszkodowani w powodzi przedsiębiorcy mają wydłużone terminy płatności VAT, PIT i CIT. Wszyscy poszkodowani mają wydłużone terminy złożenia deklaracji i zapłaty podatku PCC oraz złożenia zeznań i zgłoszeń w podatku od spadków i darowizn.
W przypadku VAT mamy odroczenie zapłaty podatku do 25 stycznia 2025 r.
W PIT i CIT odroczenie dotyczy zaliczek na podatek i podatków należnych za sierpień–grudzień 2024 r. Przedsiębiorcy rozliczą więc podatek dopiero w zeznaniu rocznym.
Odroczenie dotyczy również podatku odprowadzanego do urzędu skarbowego za pracowników.
W zakresie podatku PCC oraz podatku od spadków i darowizn termin złożenia zgłoszenia, zeznania podatkowego i deklaracji wydłużony został do 31 stycznia 2025 r. (dotyczy to informacji podatkowych, których termin upłynąłby w okresie od 19 września do 31 października 2024 r.).
Przesunięto także terminy składania deklaracji VAT miesięcznych i kwartalnych, informacji podsumowujących oraz JPK-VAT do 25 listopada 2024 (dotyczy deklaracji oraz informacji za okres od września do października 2024 r.).
W zakresie nieobjętym tym rozporządzeniem w dalszym ciągu można wystąpić w trybie przewidzianym w Ordynacji podatkowej o zastosowanie dalej idących rozwiązań, włącznie z umorzeniem zobowiązań podatkowych. Można więc skorzystać z art. 67a oraz 67b Ordynacji podatkowej, które pozwalają na złożenie wniosku o:
- Rozłożenie zaległości podatkowych na raty,
- Umorzenie zaległości podatkowych,
- Odroczenie terminu zapłaty należności podatkowych.
Wniosek należy uzasadnić, opisując swoją sytuację, a można go złożyć za pośrednictwem strony biznes.gov.pl lub przez konto w e-Urzędzie Skarbowym.
W przypadku składania deklaracji, w zakresie nieobjętym ww. rozporządzeniem, przedsiębiorcy mogą złożyć wniosek o odroczenie terminu złożenia deklaracji podatkowych, powołując się na art. 48 Ordynacji podatkowej. Ważne jest, aby taki wniosek został złożony przed terminem złożenia deklaracji.
Więcej informacji:
https://www.gov.pl/web/finanse/pakiet-pomocy-dla-powodzian
0% VAT dla darowizn na rzecz powodzian
Minister Finansów rozporządzeniem wprowadził zerową stawkę VAT dla darowizn towarów i usług przekazywanych na rzecz poszkodowanych wskutek powodzi.
Jest ona stosowana od 12 września do 31 grudnia 2024 r. dla darowizn wszelkiego rodzaju towarów, np. żywności, koców, śpiworów, ubrań, ale też nieodpłatnych usług, takich jak zakwaterowanie czy wynajem agregatów prądotwórczych. Mogą z niej skorzystać przedsiębiorcy przekazujący darowizny za pośrednictwem organizacji pożytku publicznego, jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów leczniczych i Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
Więcej informacji:
Straty w firmie jako koszt uzyskania przychodu
W wyniku powodzi, w firmie mogły zostać zniszczone towary, produkty, półprodukty, nieruchomości lub inny składniki majątku będące środkami trwałymi. Straty te mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodu, o ile są odpowiednio udokumentowane: protokołem zniszczeń (polecam zrobić do tego dokładną dokumentację fotograficzną).
Dodatkowo, wydatki związane z usuwaniem skutków powodzi mogą również zostać uznane za koszty uzyskania przychodu, zgodnie z ustawą o PIT oraz ustawą o CIT. Pamiętajmy oczywiście o odpowiedniej dokumentacji takich wydatków.
Zniszczenie dokumentacji księgowej
Jeśli dokumentacja firmowa uległa zniszczeniu, należy poinformować o tym organ podatkowy, opisując dokładnie, gdzie była przechowywana i co się z nią stało. Dzięki temu w razie kontroli będziesz posiadać argument, który pomoże Ci w razie podważania Twoich rozliczeń przez organ podatkowy.
Infolinia podatkowa dla poszkodowanych
Krajowa Administracja Skarbowa uruchomiła infolinię podatkową dla ofiar powodzi, więc jeśli masz jakieś pytania lub wątpliwości dotyczące podatków i powodzi, to warto skorzystać (22 460 59 30, 8:00-18:00).
Więcej informacji:
https://www.gov.pl/web/finanse/22-460-59-30—jedna-infolinia-kas-dla-poszkodowanych-w-powodzi
Wsparcie ze strony ZUS
Podobnie jak w przypadku podatków, przedsiębiorcy mogą liczyć też na pewne wsparcie ze strony ZUS.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą na terenach dotkniętych powodzią mogą uiścić składki za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2024 r. najpóźniej do 15 września 2025 r. Wymaga to jedynie złożenia oświadczenia o poniesieniu szkód wskutek powodzi. Składki zapłacone w ten sposób nie będą obciążone odsetkami za zwłokę.
Przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty, mają możliwość złożenia wniosku do ZUS o odroczenie terminu płatności składek lub rozłożenie ich na raty. Mogą również ubiegać się o zawieszenie realizacji umowy dotyczącej odroczenia płatności składek lub zawieszenie umowy o ich rozłożenie na raty. W sytuacji zawieszenia realizacji umowy, ZUS wyznaczy nowy termin odroczenia lub nowy termin spłaty rat.
ZUS uprościł procedury dotyczące ulg, opierając je głównie na oświadczeniu płatnika. Przedsiębiorcy nie będą już musieli dostarczać dokumentów finansowych z ostatnich trzech lat.
Przedsiębiorcy, którzy samodzielnie opłacają składki na swoje ubezpieczenia, mogą także zwrócić się do ZUS z wnioskiem o ich umorzenie.
ZUS może umorzyć zaległe składki, jeśli przedsiębiorca udowodni, że ze względu na swoją sytuację majątkową i rodzinną nie jest w stanie ich pokryć bez znacznego obciążenia dla siebie i swojej rodziny.
Dotyczy to np. przypadków, gdy przedsiębiorca ponosi straty materialne spowodowane powodzią, które sprawiają, że zapłata składek uniemożliwiłaby dalsze prowadzenie działalności.
Okres, za który składki na ubezpieczenia społeczne zostały umorzone, nie będzie brany pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych ani innych świadczeń wymagających określonego okresu składkowego. Nie wpłynie to również na wysokość przyszłych emerytur, rent oraz innych świadczeń.
Aby ZUS mógł udzielić ulgi, płatnik powinien złożyć wniosek w tym zakresie oraz oświadczenie, że jest on podmiotem poszkodowanym przez powódź. Wnioski można składać przez system e-ZUS (dawniej PUE ZUS).
Więcej informacji (pod pierwszym linkiem jest oświadczenie o poniesieniu szkód wskutek powodzi):
Co ważne, płatnicy składek z terenów objętych powodzią nie zostali zwolnieni z obowiązku przekazania do ZUS kompletów rozliczeniowych za bieżące okresy, jednak, jak twierdzi ZUS, płatnicy, którzy będą mieli problem z ich złożeniem, mogą je przekazać do ZUS później i nie będą wyciągane konsekwencje z tego tytułu.
Infolinia ZUS dla poszkodowanych
ZUS uruchomił specjalną infolinię oraz specjalnie oznaczone stanowiska obsługi dla osób poszkodowanych w powodzi.
Więcej informacji:
A może zawieszenie JDG?
Jeśli nie zatrudniasz pracowników, a Twoja działalność przestała funkcjonować, możesz rozważyć zawieszenie działalności gospodarczej. Pozwoli Ci to chociażby zaoszczędzić na składkach ZUS.
Więcej informacji:
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou885
Pamiętaj jednak o tym, że po 30 dniach tracisz ubezpieczenie zdrowotne, więc zapewnij je sobie w inny sposób.
Zwróć też uwagę na datę zawieszenia. Jeśli zrobisz to w trakcie miesiąca np. na jego początku, będziesz musiał zapłacić składkę zdrowotną za cały miesiąc. Warto więc być może zrobić to przed końcem poprzedniego miesiąca.
Więcej informacji:
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00141
Wsparcie kredytobiorców
Osoby poszkodowane w wyniku powodzi, posiadające kredyt mieszkaniowy (zgodnie z ustawą o funduszu wsparcia kredytobiorców oznacza to kredyt hipoteczny na zakup, budowę, przebudowę lub remont), które utraciły możliwość korzystania z domu lub lokalu mieszkalnego, nawet tymczasowo, będą mogły skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). Kredytobiorcy będą mogli składać wnioski do swoich kredytodawców w formie papierowej lub elektronicznej, np. za pomocą systemów bankowości internetowej.
FWK będzie spłacał raty przez 12 miesięcy. Pomoc ma być bezzwrotna i niezależna od wysokości raty.
Więcej informacji:
https://www.bgk.pl/programy-i-fundusze/fundusze/fundusz-wsparcia-kredytobiorcow/
Likwidacja szkód z polisy ubezpieczeniowej
Jeśli masz polisę ubezpieczeniową, warto jak najszybciej w sposób wiążący i udokumentowany zgłosić szkodę ubezpieczycielowi, korzystając z dostępnych kanałów (Internet, e-mail, telefon, osobiście). Pamiętaj, że ubezpieczający ma obowiązek minimalizowania szkód, więc należy podejmować działania zapobiegające dalszym zniszczeniom, nawet przed wizytą rzeczoznawcy.
Jeśli w ramach ubezpieczenia masz usługę assistance, zapytaj ubezpieczyciela, jak z niej skorzystać.
Warto dokładnie dokumentować stan pierwotny (o ile to możliwe), szkody oraz proces ratowania i usuwania skutków szkód – zdjęcia, filmy oraz dokumenty mogą być pomocne w późniejszych etapach procesu odszkodowawczego.
Nie trzeba zwlekać z usuwaniem skutków zalania i przeprowadzaniem napraw do przybycia rzeczoznawcy ubezpieczeniowego. Oczekiwanie na te działania często mija się z celem, ponieważ może prowadzić do powiększenia się szkód (a zasada mówi o dążeniu do ich minimalizacji). Pamiętaj jednak o dokumentowaniu szkód i procesu ich usuwania.
Ubezpieczyciele uruchomili albo powinni uruchomić uproszczone procedury likwidacji szkód. Jeśli zaproponują Ci ugodę i/lub skorzystasz z możliwości wypłaty kwoty bezspornej, pamiętaj, żeby nie zamknąć sobie jednocześnie drogi do dochodzenia wyższych kwot odszkodowania.
Więcej informacji (dobry artykuł na stronie Rzecznika Finansowego):
https://rf.gov.pl/odszkodowania-po-powodziach-i-podtopieniach/
Pomoc państwowa dla osób poszkodowanych (czy zwolniona z podatku?)
Rząd ogłosił wprowadzenie dodatkowej pomocy dla osób poszkodowanych w powodzi. W ramach tej pomocy dostępne będą:
- 10 000 zł na bieżącą pomoc,
- do 100 000 zł na remont mieszkania lub odbudowę pomieszczeń gospodarczych,
- do 200 000 zł na odbudowę budynków mieszkalnych.
Więcej informacji:
https://www.gov.pl/web/premier/rzadowa-pomoc-dla-powodzian-praktyczne-informacje
Od razu powstaje pytanie, czy takie zapomogi są zwolnione z podatku dochodowego?
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT, zapomogi otrzymane w przypadku klęsk żywiołowych są zwolnione z podatku dochodowego, o ile pochodzą z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,, a jeśli pochodzą z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6000 zł.
Zakładam, że zapomogi, o których mowa wyżej, będą zwolnione w całości.
Dodatkowe mechanizmy wsparcia dla przedsiębiorców
Istnieje możliwość, że w najbliższym czasie pojawią się dodatkowe mechanizmy wsparcia ukierunkowane na przedsiębiorców. W mediach pojawiły się informacje, że jednym z takich mechanizmów może być częściowa refundacja wynagrodzeń dla firm, które zatrudniają pracowników.
Obserwuj sytuację i korzystaj z dostępnych środków, gdy tylko się pojawią. Ja będę się starał aktualizować ten artykuł.
Prawa pracowników a powódź
Powódź wpływa też na Twoich pracowników, o ile ich zatrudniasz. Przykładowo, Twoi pracownicy mają prawo do:
- urlopu z tytułu siły wyższej,
- urlopu na żądanie,
- urlopu związanego z opieką nad dziećmi w przypadku zamknięcia żłobków, przedszkoli lub szkół.
Warto mieć na uwadze te i inne obowiązki wobec pracowników, zwłaszcza w trudnym czasie po katastrofie.
Powódź a Twoja umowa najmu z najemcą
Co się dzieje z umową najmu, jeśli wynajmowane mieszkanie/dom ulegnie całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu w wyniku powodzi?
Poniżej krótkie podsumowanie tekstu napisanego przez Piotra Dobrowolskiego (gorąco zachęcam do przeczytania całej treści – link poniżej):
- Podstawowy obowiązek wynajmującego: Wynajmujący ma obowiązek utrzymać lokal w stanie zdatnym do użytku. W przypadku zniszczenia budynku najemca może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminów, zgodnie z art. 664 § 2 Kodeksu cywilnego (wada jest nieusuwalna).
- Następcza niemożliwość świadczenia: Umowa najmu może wygasnąć automatycznie, jeśli świadczenie wynajmującego (utrzymanie i zapewnienie lokalu) staje się niemożliwe do wykonania na skutek zniszczeń, zgodnie z art. 475 § 1 Kodeksu cywilnego. Wygasa również zobowiązanie do płacenia czynszu.
- Niemożliwość niezawiniona: Jeśli z przyczyn niezawinionych przez żadną ze stron (np. powódź) świadczenie staje się niemożliwe, wynajmujący nie może żądać zapłaty czynszu, zgodnie z art. 495 § 1 Kodeksu cywilnego.
Każda sytuacja wymaga jednak indywidualnej analizy. Przykładowo, w sytuacji, gdy lokal nie zostanie całkowicie zniszczony i być może da się go w rozsądnym czasie doprowadzić do stanu używalności, być może powinniśmy iść w kierunku czasowego obniżenia czynszu, dostarczenia lokalu zastępczego (polecam konsultację z prawnikiem).
Więcej informacji:
https://www.linkedin.com/pulse/zniszczone-powodzi%C4%85-budynki-umowy-najmu-piotr-dobrowolski-elywf/
Współpraca z biurem rachunkowym
Jeśli Twoje biuro rachunkowe również ucierpiało w wyniku powodzi, miej wyrozumiałość dla księgowych, którzy mogą mieć opóźnienia w rozliczaniu czy składaniu deklaracji. Warto w takich przypadkach zachować cierpliwość.
Dyskusja
Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *